5 công dụng tuyệt vời của hạt dổi rừng Tây Bắc

Từ lâu, hạt dổi rừng Tây Bắc đã được biết đến như một loại gia vị độc đáo, mang đến hương vị thơm ngon đặc biệt cho các món ăn. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, hạt dổi còn là một vị thuốc quý với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả.

Bài viết này sẽ khám phá 5 lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe từ hạt dổi rừng Tây Bắc

1. Hạt dổi rừng Tây Bắc là gì?

Cây dổi là loài cây đặc hữu, bản địa của Việt Nam. Cây thường cao trung bình 20-30 mét, tán rộng xòa cả chục mét. Đây là loài cây chỉ sinh sống ở vùng núi cao Tây Bắc, nơi đòi núi thoáng, nhiều ánh sáng, không khí trong lành. Người dân địa phương từ lâu đã biết dùng hạt cây dổi để làm gia vị, chữa bệnh. Vì hạt dổi chỉ thu hoạch từ cây dổi tự nhiên hàng chục năm tuổi ở nơi núi cao, mỗi năm chỉ có một mùa nên chúng có giá trị kinh tế cao và bền vững.

 2. Hạt dổi có những loại nào?

Hạt dổi được phân biệt làm hạt dổi nếp và hạt dổi tẻ. Trong đó, hạt dổi nếp được sử dụng phổ biến và giá thành cao hơn vì chúng thơm ngon và có nhiều giá trị hơn.

• Hạt dổi nếp: Sử dụng phổ biến làm gia vị trong nhiều món ăn chẳm chéo, thịt trâu gác bếp, lợn gác bếp, lạp sườn, cá nướng…Hạt dổi nếp khi nướng hay giã có mùi thơm đặc trưng dễ chịu
• Hạt dổi tẻ: Cứng hơn, khi nướng hay giã có vị đắng không sử dụng được

Loại “vàng đen” Tây Bắc xuất hiện ở nhiều nơi. Tuy nhiên, chất lượng tốt nhất là hạt dổi các vùng như Điện Biên, Sơn La, Hà Giang, Hòa Bình,…

3. Tác dụng chữa bệnh của hạt dổi rừng Tây Bắc

Hạt dổi được người địa phương coi là vị thuốc quý, có rất nhiều công dụng chữa bệnh đường tiêu hóa và xương khớp.

3.1. Hạt dổi rừng chữa bệnh tiêu hóa

• Khi cho hạt dổi vào tiết canh sẽ tránh tình trạng tào tháo đuổi hiệu quả.
• Trộn ướp hạt dổi rừng với đồ ăn nấu chin hoặc làm nước chấm giúp đường ruột không bị rối loạn

3.2. Hạt dổi rừng ngâm rượu

Cách ngâm rượu hạt dổi:

• Hạt dổi tươi 3kg khi phơi khô sẽ được 1kg hạt dổi khô thành phẩm. Bạn nên chọn hạt dổi nếp, hạt to căng tròn sẽ tốt hơn
• Cho 1kg hạt dổi khô ngâm với 3 lít rượu trong chum, vại hoặc bình thủy tin là tốt nhất
• Ngâm càng lâu rượu hạt dổi càng tốt để trị bệnh.

Rượu hạt dổi trị bệnh

Ngoài công dụng làm gia vị, hạt dổi được ngâm rượu để trị một số bệnh như sau:

• Thoái hóa xương khớp: Dùng rượu hạt dổi xoa bóp vùng khớp đau, sưng một thời gian sẽ đỡ, vùng khớp bớt hư tổn, người bệnh dễ đi lại.
• Viêm khớp: Khi thời tiết thay đổi người cao tuổi hay gặp tình trạng đau khớp do viêm. Hàng ngày, bạn chỉ cần lấy một ít rượu hạt dổi ngâm xoa lên vùng khớp bị đau nhức một thời gian ngắn sẽ thấy hiệu quả.
• Thoát vị đĩa đệm: Hạt dổi ngâm rượu hỗ trợ điều trị thoái hóa xương khớp trong châm cứu, bấm huyệt, vật lý trị liệu…rút ngắn thời gian chữa bệnh.
• Gai cột sống: Cột sống người cao tuổi thooais hóa theo thời gian hây đau nhức. Dùng hạt dổi ngâm rượu xoa bóp giúp khí huyết lưu thông, hỗ trợ người bệnh thuyên giảm căn bệnh này.

3.3. Cách dùng hạt dổi rừng trong món ăn

Nói đến hạt dổi là nói đến văn hóa ẩm thực Tây Bắc. Vì vậy sẽ thật thiếu sốt nếu không nhắc đến cách sử dụng trong nhiều món ăn truyền thống Tây Bắc

Làm gia vị chẳm chéo (mắc khén hạt dổi): Người dân tộc thường lấy hạt dổi rừng làm gia vị cho các món chấm như chẳm chéo – món chấm nổi tiếng của xứ Tây Bắc. Chẳm chéo dùng để chấm thịt luộc, thịt nướng, hoa quả…vô cùng thơm ngon và hấp dẫn. Thường thì hạt dổi sau khi nướng mang giã nhỏ trộn với mắc khén, muối, ớt rừng, gừng, chanh…thành nước chấm chua chua, cay cay, thơm ngon không một thứ nước chấm nào có thể sánh được. Đơn giản nhất là chấm xôi trắng cũng đã đủ thơm ngon lắm rồi.

Ướp thịt nướng hạt dổi: Ngoài ra, hạt dổi đem nướng chín rồi giã nhỏ có thể dùng tẩm ướp thịt nướng, thịt gác bếp, lạp sườn, cá nướng… Nhờ có hương vị hạt dổi mà nhiều món ăn vùng Tây Bắc thêm nổi tiếng.

Tiết canh hạt dổi: Hạt dổi dùng rắc trên bát tiết canh hạt dổi thêm thơm ngon, đậm đà, tinh tế trong ẩm thực Tây Bắc. Hạt dổi giúp thực khách không bị đau bụng đi ngoài.

Hạt dổi cũng thường được dùng với các món ăn được chế biến với măng chua như thịt gà nấu măng chua cùng với hạt dổi

3.4. Hạt dổi làm mồi câu cá

Nguyên liệu

• 1,5kg ốc vặn rửa sạch
• 1 bát gạo tẻ rang xay mịn
• 1 bát gạo tẻ rang để nguyên
• 5 hạt dổi rừng
• 1 bát lạc rang hơi xém xay nhuyễn
• 1 nắm đỗ tương rang hơi cháy rồi xay nhuyễn
• Cám gạo trắng rang qua để tăng thêm thính

Cách làm mồi câu cá hạt dổi

Bước 1: Đập ốc vặn trước khi trộn khoảng 2 giờ, sau đó ủ kín

Bước 2: Hạt dổi rừng đem nướng chín rồi nghiền mịn cùng lạc

Bước 3: Đem trộn tất cả các nguyên liệu nói trên, thính cho cuối cùng cho thơm. Đem trộn đều chia từng phần cho vào các túi để dùng dần

Lưu ý: Trộn các nguyên liệu càng sớm càng tốt để tránh bay mùi sớm.

Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị của hạt dổi rừng Tây Bắc và biết cách sử dụng nó để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.